โรงงานอุตสาหกรรม ถือเป็นสถานที่ที่ใช้พลังงานไฟฟ้ามากที่สุด เพราะฉะนั้นการเลือกใช้ไฟฟ้าโรงงานควรเลือกให้เหมาะสม โดยสามารถคลิกอ่าน ระบบไฟฟ้า 1 เฟส และระบบไฟฟ้า 3 เฟส นอกจากนี้ยังจำเป็นจะต้องมีการตรวจสอบระบบไฟฟ้าโรงงานอยู่เป็นประจำ เพื่อป้องกันความเสี่ยงและลดโอกาสการเกิดอันตรายจากระบบไฟฟ้า

ไฟฟ้าโรงงานกับระบบไฟฟ้า 3 เฟส

ไฟฟ้าโรงงานจะนิยมเลือกใช้ระบบไฟฟ้า 3 เฟส โดยเฉพาะในโรงงานอุตสาหกรรม คลังสินค้า ที่มีเครื่องจักรขนาดใหญ่ จำเป็นต้องใช้เครื่องใช้ไฟฟ้าไม่ว่าจะเป็นระบบทำความเย็น ระบบทำความร้อน ระบบมอเตอร์ไฟฟ้า ที่ต้องอาศัยกำลังไฟฟ้าแรงสูง จึงเหมาะแก่การใช้เป็นไฟฟ้าโรงงานมากที่สุดนั่นเอง

เนื่องจากไฟฟ้าโรงงานมีความต้องการในการใช้ไฟมากกว่าในครัวเรือนหลายเท่า ดังนั้นการตรวจสอบระบบไฟฟ้าโรงงานจึงมีความสำคัญอย่างมาก เพราะนอกจากจะเป็นเรื่องความปลอดภัย ลดความเสี่ยงที่อาจเป็นอันตรายแล้ว ทางกระทรวงอุตสาหกรรมและกรมโรงงานอุตสาหกรรมได้กำหนดให้แต่ละโรงงานต้องตรวจสอบระบบไฟฟ้าเป็นประจำทุกปี เพื่อให้เป็นไปตามมาตรการความปลอดภัยของระบบไฟฟ้าในโรงงาน

ไฟฟ้าโรงงานต้องตรวจสอบอย่างไร

การตรวจสอบระบบไฟฟ้าโรงงาน สามารถตรวจสอบได้ 2 แบบ ดังนี้

• การตรวจสอบด้วยสายตา เป็นการประเมินเบื้องต้นแบบคร่าว ๆ
• การตรวจสอบด้วยเครื่องมือวัด เป็นการประเมินละเอียดที่มีการใช้เครื่องมือและการวิเคราะห์

นอกจากการตรวจสอบทั้ง 2 รูปแบบนี้แล้ว ยังสามารถแบ่งออกเป็นอีก 2 ส่วน คือ การตรวจสอบสภาพทั่วไป และการตรวจสอบตัวอุปกรณ์ไฟฟ้า

1. การตรวจสอบสภาพทั่วไป

การตรวจแบบทั่วไปแม้จะง่ายแต่ยังต้องอาศัยความรู้ว่าแบบไหนจะเป็นอันตรายจากไฟฟ้าของผู้ทำการตรวจสอบ โดยการตรวจในขั้นตอนนี้ ประกอบด้วย

• สายไฟฟ้า
• เซอร์กิตเบรกเกอร์
• ขั้วต่อหรือจุดต่อสาย
• การระบายอากาศในห้องควบคุมระบบไฟฟ้า และห้องปฏิบัติการ
• การระบายอากาศและท่อไอเสียสำหรับห้องเครื่องกำเนิดไฟฟ้า
• แบตเตอรี่

2. การตรวจสอบตัวอุปกรณ์ไฟฟ้า

การตรวจสอบในขั้นตอนนี้มีความสำคัญอย่างมากที่จะต้องอาศัยความเชี่ยวชาญของผู้ตรวจสอบ เพราะต้องตรวจเพื่อหาจุดเสื่อมสภาพหรือความผิดปกติต่าง ๆ มีการจดบันทึกผลการตรวจ ผ่านการวิเคราะห์ผล หาวิธีแก้ไข และที่สำคัญที่สุดคือ อุปกรณ์บางตัวต้องตรวจขณะที่จ่ายไฟอยู่ บางตัวต้องหยุดการจ่ายไฟเพื่อตรวจสอบ ซึ่งอุปกรณ์ที่ต้องตรวจสอบนั้นมีดังนี้

• หม้อแปลงไฟฟ้ากำลัง ต้องทำการตรวจสอบตัวถังหม้อแปลงและโครงสร้างที่เป็นโลหะ รวมถึงอุปกรณ์ส่วนควบ การต่อลงดินของส่วนที่เป็นโลหะเปิดโล่ง สารดูดความชื้น ป้ายเตือนอันตราย พื้นลานหม้อแปลง เสาหม้อแปลง การปรับปรุง แก้ไข เพิ่มเติม หรือซ่อมบำรุงและตรวจสภาพการติดตั้งหม้อแปลง และอื่น ๆ
• ตู้เมนสวิตช์ ต้องตรวจหลายประการด้วยกัน เช่น สภาพของระบบสายดินและการต่อหลักดิน การตรวจพื้นที่โดยรอบตู้และสภาพทั่วไป ความผิดปกติทางกายภาพ การปรับปรุง แก้ไข เพิ่มเติม หรือซ่อมบำรุง รวมถึงการตรวจสอบการทำงานของเครื่องวัดที่หน้าแผง และหลอดไฟแสดงผลต่าง ๆ
• การตรวจสภาพแผงย่อย ทั้งบริเวณพื้นที่ทั่วไปและที่มีสารไวไฟต้องระบุประเภทและแบบของบริเวณนั้นด้วย ต้องมีการตรวจสอบสภาพของจุดเชื่อมต่อสายไฟระบบต่อลงดิน บริเวณโดยรอบ การปรับปรุง แก้ไข เพิ่มเติมหรือซ่อมบำรุง
• ตรวจสอบสภาพอุปกรณ์ไฟฟ้าอื่น ๆ สามารถตรวจเฉพาะพื้นที่อันตราย หรือพื้นที่ที่ติดไฟได้ง่าย ตรวจสอบทั้งพื้นที่ติดตั้ง สภาพของอุปกรณ์และการต่อสายไฟฟ้า บริเวณโดยรอบอุปกรณ์ การปรับปรุง แก้ไขเพิ่มเติม ซ่อมบำรุงและตรวจการป้องกันการสัมผัสส่วนที่มีไฟฟ้า การต่อสายไฟลงดินสามารถตรวจด้วยสายตาได้
• โคมไฟ หลอดไฟ และระบบไฟฟ้าแสงสว่าง เช่น การติดตั้งและโครงสร้างของโคมไฟ หลอดไฟและขั้วหลอด สายป้อน สายวงจรย่อย และสวิตช์ตัดตอนของระบบไฟฟ้าแสงสว่าง การปรับปรุง แก้ไข เพิ่มเติม หรือซ่อม

โดยการตรวจสอบระบบไฟฟ้าโรงงานเหล่านี้จะต้องตรวจปีละ 1 ครั้ง ทั้งนี้ ขึ้นอยู่กับสภาพแวดล้อมและการใช้งานด้วย ซึ่งจะต้องพิจารณาปัจจัยหลายด้าน อาทิ การกัดกร่อนของบรรยากาศ สิ่งสกปรกและฝุ่นละออง อุณหภูมิโดยรอบและความชื้น ความถี่ในการทำงาน รวมไปถึงความถี่ในการตัดกระแสลัดวงจร (กรณีเซอร์กิตเบรกเกอร์)

คัดสรรอุปกรณ์ในไฟฟ้าโรงงานเพื่อช่วยประหยัดไฟ

1. หม้อแปลงไฟฟ้า

ควรปรับแรงดันไฟฟ้าให้เหมาะสม หากแรงดันต่ำเกินไปการทำงานของอุปกรณ์ไฟฟ้าจะได้ประสิทธิภาพลดลง ส่วนการใช้กระแสไฟถ้าไม่คงที่ก็จะส่งผลให้อัตราการใช้ไฟนั้นมากเกินจำเป็น และที่สำคัญควรมีแรงดันไฟฟ้าตก (Voltage drop) ไม่เกิน 3%

2. หลอดไฟ

ควรเลือกใช้หลอดไฟที่มีประสิทธิภาพการทำงานสูง เช่น หลอดไฟ LED, หลอดโซเดียมความดันสูง ถ้าเป็นโคมไฟควรเลือกผิวสะท้อนแสงดี เพราะจะช่วยเพิ่มความสว่างถึง 30% และควรทำความสะอาดอุปกรณ์อย่างน้อยปีละ 1 – 2 ครั้ง

3. ทำความสะอาดจุดเชื่อมต่อทางไฟฟ้า

ดูแลจุดเชื่อมต่อทางไฟฟ้าให้แน่นและทำความสะอาดอย่างน้อย 1 – 2 ครั้งต่อปี ป้องกันอันตรายจากจุดเชื่อมไฟฟ้าที่หลวม และป้องกันสิ่งสกปรกที่ทำให้การนำกระแสไฟฟ้าไม่สะดวก

4. เลือกใช้มอเตอร์

ควรใช้มอเตอร์ที่เหมาะสมกับการใช้งาน และมีประสิทธิภาพสูง ระบายความร้อนได้ดี และอย่าลืมเลือกพื้นที่ติดตั้งมอเตอร์ให้มีอากาศถ่ายเทดีด้วย

การใช้ไฟฟ้าในโรงงานแม้จะมีการใช้กระแสไฟมาก แต่ถ้าทำการตรวจสอบระบบไฟฟ้าอยู่เป็นประจำ สม่ำเสมอ พร้อมเลือกอุปกรณ์ที่ตอบโจทย์การใช้งานก็จะสามารถช่วยประหยัดไฟและปลอดภัยต่อผู้ใช้งาน

ที่มา : Industrypro

skn-powerengineering