แม้เราจะพยายามทำตามแนวทางการใช้ไฟฟ้าอย่างประหยัดอย่างเต็มที่ แต่แค่เรื่องเล็ก ๆ ที่มักเผลอ ‘ลืม’ ในชีวิตประจำวัน ซึ่งดูเหมือนไม่สลักสำคัญอะไร หากเกิดขึ้นซ้ำ ๆ ก็อาจกลายเป็นต้นเหตุให้บ้านของเราสิ้นเปลืองพลังงานไปโดยไม่จำเป็น
บทความนี้จะพาไปสำรวจพฤติกรรมที่หลายคนมักเผลอลืม พร้อมแนวทางง่าย ๆ ในการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม เพื่อให้การใช้ไฟฟ้าอย่างประหยัดกลายเป็นเรื่องง่ายในชีวิตประจำวัน และยังช่วยป้องกันความเสี่ยงที่อาจเกิดจากพฤติกรรมการลืมเหล่านี้อีกด้วย
1. ลืมปิดไฟ…ค่าไฟไม่ลืมขึ้นแน่นอน
หนึ่งในสาเหตุหลักที่ทำให้การใช้พลังงานในบ้านสิ้นเปลืองก็คือ ‘ลืมปิดไฟ’ โดยเฉพาะในห้องที่ไม่มีคนใช้งาน ไม่ว่าจะเป็นห้องน้ำ ห้องนอน หรือโถงบันได แสงสว่างที่เปิดทิ้งไว้อย่างไม่จำเป็นนั้น อาจดูเป็นเรื่องเล็กน้อยที่หลายคนมองข้าม แต่กลับกลายเป็นตัวการที่ทำให้การใช้ไฟฟ้าอย่างประหยัดสะดุดลงโดยไม่รู้ตัว เพราะทุกวินาทีที่ไฟยังคงเปิดอยู่โดยไม่มีการใช้งาน ก็คือการใช้พลังงานที่สูญเปล่าโดยไม่จำเป็น
ยกตัวอย่างหากเผลอเปิดไฟ 6 ดวง (หลอดละ 20 วัตต์) ทิ้งไว้ 12 ชั่วโมง จะใช้ไฟ 1.44 หน่วย × 4.15 บาท = ราว 6 บาท/วัน และหากลืมทุกวันเป็นเวลา 1 เดือน อาจต้องเสียค่าไฟเพิ่มขึ้นถึง 180 บาท
เพื่อส่งเสริมการใช้ไฟฟ้าอย่างประหยัด ควรฝึกนิสัยปิดไฟทุกครั้งเมื่อออกจากห้อง หรือใช้เซนเซอร์อัตโนมัติเป็นตัวช่วย ป้องกันลืมแบบไม่ตั้งใจได้ในระยะยาว
2. ลืมถอดปลั๊ก…พลังงานยังไหลแม้ไม่ได้ใช้งาน
การปิดสวิตช์เครื่องใช้ไฟฟ้าไม่ใช่จุดจบของการใช้พลังงานเสมอไป อุปกรณ์หลายชนิดยังคงกินไฟในโหมดสแตนด์บาย เช่น โทรทัศน์ ไมโครเวฟ คอมพิวเตอร์ หรืออุปกรณ์ที่ควบคุมด้วยรีโมต การเสียบปลั๊กทิ้งไว้จึงเป็นอีกหนึ่งพฤติกรรมที่ทำให้เกิดการสิ้นเปลืองพลังงานที่เกิดขึ้นบ่อยในชีวิตประจำวัน
ยกตัวอย่าง หากเราเสียบปลั๊กคอมพิวเตอร์ทิ้งไว้ทั้งเดือนโดยไม่ใช้งาน อาจต้องจ่ายค่าไฟเพิ่มขึ้น 26.88 บาท/เดือน หรือแม้แต่ Set-top Box ที่ดูเล็กน้อย ก็ทำให้ค่าไฟเพิ่มขึ้นได้ถึงเดือนละ 8.96 บาท และเมื่อรวมกันหลาย ๆ เครื่อง ก็อาจสิ้นเปลืองพลังงานมหาศาลไปโดยใช่เหตุ
ดังนั้น เพื่อให้การใช้ไฟฟ้าอย่างประหยัดเห็นผลอย่างชัดเจน ควรถอดปลั๊กทุกครั้งเมื่อไม่ใช้งานให้เป็นนิสัย หรือเลือกใช้ปลั๊กพ่วงแบบมีสวิตช์ปิด-เปิด ซึ่งจะช่วยลดพลังงานที่สูญเปล่าได้อย่างมีประสิทธิภาพ และลดความเสี่ยงจากไฟฟ้าลัดวงจร
3. ลืมดูแลเครื่องใช้ไฟฟ้า…กินไฟมากกว่าที่คิด
อีกหนึ่งสิ่งที่หลายคนมักมองข้ามคือ ‘การลืมดูแลรักษาเครื่องใช้ไฟฟ้า’ เช่น ไม่เคยล้างแผ่นกรองอากาศของแอร์ ไม่ทำความสะอาดตู้เย็น หรือละเลยการตรวจสายไฟที่เริ่มเสื่อมสภาพ เครื่องใช้ไฟฟ้าที่ไม่ได้รับการดูแลมักจะทำงานหนักขึ้น ส่งผลให้กินไฟมากขึ้นเพื่อให้ทำงานได้ในประสิทธิภาพเท่าเดิม การดูแลรักษาเครื่องใช้ไฟฟ้าอย่างสม่ำเสมอจึงเป็นสิ่งสำคัญต่อการใช้ไฟฟ้าอย่างประหยัดและการยืดอายุการใช้งานของเครื่องใช้ไฟฟ้า
ยกตัวอย่างเช่น แอร์ที่ไม่เคยล้างแผ่นกรองอากาศ จนมีฝุ่นเกาะในปริมาณมากจะลดประสิทธิภาพการทำความเย็นลง และต้องใช้พลังงานในการทำความเย็นมากขึ้นถึง 10% หรือลองคิดง่าย ๆ หากปกติคุณใช้ไฟฟ้าเดือนละ 1,000 บาท แต่ละเลยการดูแลเครื่องใช้ไฟฟ้าเหล่านี้ ค่าไฟของคุณอาจเพิ่มเป็น 1,100 บาท/เดือน โดยไม่รู้ตัว
การดูแลเครื่องใช้ไฟฟ้าไม่ใช่แค่ช่วยให้ใช้งานได้ยาวนานขึ้น แต่ยังเป็นหัวใจของการใช้ไฟฟ้าอย่างประหยัดที่ทำได้จริงในทุกบ้าน
แนวทางง่ายๆ ป้องกัน ‘การลืม’ เพื่อการใช้ไฟฟ้าอย่างประหยัด
1. ทำเช็กลิสต์ประจำวัน เช่น ปิดไฟ ถอดปลั๊ก หรือตรวจสอบเครื่องใช้ไฟฟ้าก่อนออกจากบ้าน
2. ติดสติกเกอร์เตือนในจุดเสี่ยง เช่น บริเวณปลั๊กไฟ หน้าประตู
3. จดโน้ตเตือน ไม่ว่าจะบนกระดาษหรือโทรศัพท์มือถือ
4. ใช้อุปกรณ์สมาร์ตโฮม เช่น ปลั๊กไฟอัจฉริยะ เซนเซอร์เปิด-ปิดไฟอัตโนมัติ ระบบควบคุมพลังงานในบ้านแบบอัตโนมัติ
5. ตรวจสอบค่าไฟรายเดือน เพื่อสำรวจความผิดปกติของการใช้ไฟฟ้า
การใช้ไฟฟ้าอย่างประหยัดอาจไม่ใช่แค่เรื่องของการเลือกเครื่องใช้ไฟฟ้าประหยัดพลังงาน แต่เริ่มต้นได้จากการไม่ลืมสิ่งเล็ก ๆ ในชีวิตประจำวัน ลองสำรวจพฤติกรรมของคุณวันนี้และค่อย ๆ ปรับเปลี่ยนวันละนิดก็ช่วยให้คุณใช้ไฟได้อย่างคุ้มค่า ปลอดภัย และประหยัดได้จริงในระยะยาว
ที่มา:
https://www.smilearm.com/content/6295/เปิดไฟทิ้งไว้-1-วัน-เปลืองค่าไฟแค่ไหน
https://huso.psu.ac.th/husogreen/?p=1369
https://safesavethai.com/7-วิธีทำความสะอาดเครื่อง/
https://www.apthai.com/th/blog/living-series/smart-lighting-more-comfortable-safety-life
