รู้จัก BCM ระบบเสริมความมั่นคงพลังงานไม่มีสะดุดของ PEA

รู้ไหมว่าการไฟฟ้าส่วนภูมิภาค (PEA) ไม่ได้แค่ดูแลระบบส่งและจ่ายไฟเท่านั้น แต่ยังเตรียมพร้อมรับมือเหตุการณ์ไม่คาดฝันอย่างมืออาชีพ ด้วยระบบที่เรียกว่า ‘การบริหารความต่อเนื่องทางธุรกิจ’ หรือ BCM เพื่อให้การจ่ายไฟฟ้ายังคงดำเนินต่อไปได้ แม้ต้องเผชิญกับวิกฤตต่าง ๆ เพราะในยุคที่ชีวิตของเราพึ่งพาพลังงานไฟฟ้าแทบทุกวินาที ไฟฟ้าจึงถือเป็น ‘หัวใจสำคัญ’ ที่ถ้าหยุดชะงัก ผลกระทบก็จะเกิดขึ้นในวงกว้างอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้

BCM คืออะไร

BCM (Business Continuity Management) หรือการบริหารความต่อเนื่องทางธุรกิจ คือกระบวนการบริหารจัดการที่องค์กรนำมาใช้เพื่อเตรียมความพร้อม ป้องกัน และรับมือกับเหตุการณ์ที่อาจทำให้ธุรกิจหยุดชะงัก เช่น ภัยธรรมชาติ ภัยคุกคามทางไซเบอร์ หรือเหตุการณ์ฉุกเฉินอื่น ๆ โดยมีจุดประสงค์เพื่อให้สามารถดำเนินธุรกิจและให้บริการได้อย่างต่อเนื่องตามเป้าหมายที่กำหนด ลดผลกระทบต่อผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย ชื่อเสียง และภาพลักษณ์ขององค์กร

PEA กับทิศทางการดำเนินงานโดยใช้ BCM

ในปัจจุบัน การดำเนินธุรกิจของการไฟฟ้าส่วนภูมิภาค (PEA) ต้องเผชิญกับความเสี่ยงสำคัญหลากหลายด้าน ที่อาจทำให้การให้บริการไฟฟ้าหยุดชะงัก และกระทบต่อความมั่นคงของระบบไฟฟ้าโดยรวม ดังนั้น เพื่อให้สามารถรับมือกับเหตุการณ์ที่อาจจะเกิดขึ้นอย่างมีประสิทธิภาพ PEA จึงนำระบบการบริหารความต่อเนื่องทางธุรกิจ หรือ BCM มาใช้ในการวางแผนและบริหารภาวะวิกฤตอย่างเป็นระบบ ตามกรอบมาตรฐานสากล ISO 22301:2019
ระบบ BCM ช่วยให้องค์กรมีความยืดหยุ่น พร้อมตอบสนองเมื่อสถานการณ์ฉุกเฉิน และยังสามารถปกป้องผลประโยชน์ของผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย ชื่อเสียง ภาพลักษณ์ และกิจกรรมที่สร้างมูลค่าขององค์กรได้อย่างมีประสิทธิผล โดยมีเป้าหมายหลักที่ชัดเจน ดังนี้

1. ให้บริการพลังงานไฟฟ้าและดำเนินธุรกิจได้อย่างต่อเนื่อง แม้เกิดเหตุหยุดชะงัก
2. พัฒนาระบบ PEA BCMS ให้สอดคล้องกับมาตรฐาน ISO 22301:2019 โดยมุ่งเน้นการวางแผนการนำไปปฏิบัติ การปรับปรุง และรักษาระบบ BCM
3. กู้คืนบริการได้ภายในระยะเวลาที่กำหนด (Recovery Time Objective: RTO)
4. ตอบสนองต่อความต้องการของผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย ไม่ว่าจะเป็นภาครัฐ ประชาชน หรือภาคธุรกิจที่พึ่งพาพลังงานไฟฟ้า

เพื่อให้การดำเนินงานเป็นไปตามเป้าหมาย PEA ได้จัดตั้งคณะกรรมการบริหารความต่อเนื่องทางธุรกิจขึ้นอย่างเป็นทางการ โดยมีหน้าที่หลัก ดังนี้

1. วางนโยบาย BCM และเสนอให้ผู้ว่าการ PEA พิจารณาอนุมัติ
2. ให้ความเห็นชอบภารกิจสำคัญ ระยะเวลาเป้าหมายในการฟื้นฟู กลยุทธ์ และแผนความต่อเนื่อง (Business Continuity Plan: BCP)
3. มอบหมายผู้รับผิดชอบ และกำกับการปฏิบัติตามแผนในภาวะฉุกเฉิน
4. ติดตามความก้าวหน้าและรายงานผลต่อผู้บริหารระดับสูง
5. กำหนดแนวทางการสื่อสารนโยบายและแผน BCP ให้พนักงานรับทราบ
6. แต่งตั้งคณะกรรมการชุดย่อยพร้อมระบุอำนาจหน้าที่ให้ดำเนินงานตามกรอบ BCM
7. เรียกบุคลากรหรือขอข้อมูลเพิ่มเติมจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เพื่อสนับสนุนภารกิจของคณะกรรมการ

PEA พร้อมแค่ไหน? เปิดกลยุทธ์บริหารความต่อเนื่องทางธุรกิจด้วย BCM

PEA ได้มีการกำหนดนโยบายและกลยุทธ์ด้านการบริหารความต่อเนื่องทางธุรกิจ (BCM) ไว้อย่างชัดเจน เพื่อเตรียมพร้อมรับมือกับเหตุการณ์ทุกรูปแบบ โดยอ้างอิงมาตรฐานสากล ISO 22301:2019 ซึ่งมี 6 ประการ ดังนี้

1. มุ่งเน้นให้บริการไฟฟ้าและดำเนินธุรกิจได้ต่อเนื่องแม้ในสถานการณ์ที่ไม่คาดคิด
2. ส่งเสริมการนำระบบ PEA BCMS ไปปฏิบัติจริงในทุกหน่วยงานขององค์กร พร้อมปรับปรุงระบบอย่างต่อเนื่อง
3. ส่งเสริมให้ทุกหน่วยงานปฏิบัติตามระบบ BCM รวมถึงให้มีการซ้อมแผน และการตอบสนองวิกฤตให้เป็นมาตรฐานองค์กร
4. พัฒนาบุคลากรและนำเทคโนโลยีมาใช้สนับสนุนการบริหารจัดการเพื่อให้สามารถรับมือกับสถานการณ์ฉุกเฉินได้อย่างมีประสิทธิภาพ
5. ส่งเสริมการมีส่วนร่วมของบุคลากรทุกระดับในการดำเนินตามระบบ BCM
6. ติดตามและประเมินผลอย่างต่อเนื่อง เพื่อปรับปรุงระบบให้ตอบโจทย์ความเปลี่ยนแปลงและความท้าทายใหม่ ๆ

จากนโยบายที่ชัดเจน PEA ได้วางกลยุทธ์การดำเนินงานที่ครอบคลุมทุกช่วงเวลา แบ่งออกเป็น ก่อนวิกฤต ขณะวิกฤต และหลังวิกฤต โดยมีรายละเอียดดังนี้

ระบบ BCM กับการรับมือก่อนวิกฤต

• ระบุความเสี่ยง เพื่อวางแผนตอบสนองและกำหนดแนวทางลดความเสี่ยง
• พัฒนาระบบเฝ้าระวังและแจ้งเตือนภัยล่วงหน้า
• จัดทำแผนบริหารจัดการวิกฤตที่ครอบคลุม ได้แก่ แผนตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน (ERP), แผนความต่อเนื่องทางธุรกิจ (BCP), แผนฟื้นฟู (RP) และแผนการสื่อสารในภาวะวิกฤต
• กำหนดผู้รับผิดชอบและบทบาทหน้าที่ของแต่ละหน่วยงานในการจัดการและประสานงานช่วงเกิดเหตุ
• ดำเนินการฝึกซ้อมตามแผนผ่านสถานการณ์จำลอง

ระบบ BCM กับการรับมือขณะวิกฤต

• ติดตามและบริหารจัดการวิกฤตตามแผนและแนวทางที่กำหนดไว้
• จัดประชุมทีมบริหารวิกฤต
• ประสานงานกับหน่วยงานภายนอกเพื่อขอรับการสนับสนุนตามจำเป็น
• สื่อสารแนวทางมาตรการไปยังบุคลากรภายในและสาธารณชนให้รับทราบ
• ปรับเปลี่ยนแนวทางหรือวิธีการดำเนินงานให้เหมาะสมกับสถานการณ์จริง

ระบบ BCM กับการรับมือหลังวิกฤต

• ดำเนินการตามแผน BCM ที่วางไว้
• ดำเนินการฟื้นฟูให้กลับสู่ภาวะปกติ
• ทบทวนและประเมินประสิทธิภาพของแผนงานที่เกี่ยวข้อง
• ปรับปรุงแผนและกระบวนการ BCM ให้มีประสิทธิภาพมากขึ้น
• สื่อสารแผนงานไปยังหน่วยงานที่เกี่ยวข้องเพื่อให้รับทราบและถือปฏิบัติ

ตัวอย่างการดำเนินงาน BCM เปลี่ยนแผนงานให้กลายเป็นการปฏิบัติจริง

จากการดำเนินการตามระบบ BCM อย่างจริงจังของ PEA มีผลลัพธ์เป็นรูปธรรมหลายประการ ได้แก่

• PEA สำนักงานใหญ่ได้รับการรับรองมาตรฐานสากล ISO 22301:2019 อย่างต่อเนื่อง
• การขยายระบบ BCM สู่การไฟฟ้าเขตและการไฟฟ้าจุดรวมงานทั่วประเทศ
• การฝึกซ้อมแผนรับมือเหตุฉุกเฉินหลากหลายสถานการณ์ เช่น ไฟไหม้ Cyber Attack รถยนต์ชนเสาไฟฟ้าแรงสูง น้ำท่วมสำนักงาน จลาจล เป็นต้น
• การทดสอบกระบวนการฟื้นฟูภัยพิบัติ (Disaster Recovery Planning: DRP) ซ้อมเสมือนจริง หรือเต็มรูปแบบ (Full BCP Exercise)
• การฝึกซ้อมการรับมือภัยคุกคามทางไซเบอร์ตามจุดมุ่งหมายและผลลัพธ์ที่คาดหวัง
• การสร้างความเข้าใจและความร่วมมือจากบุคลากรทุกระดับ

ระบบ BCM ของ PEA ไม่ใช่เพียงเครื่องมือบริหารความเสี่ยง แต่คือการสร้างความมั่นใจให้แก่ประชาชนว่าไม่ว่าจะเกิดอะไรขึ้น PEA จะยังคงเป็นแสงสว่างให้ประเทศไทยอยู่เสมอ

ที่มา:
https://www.pea.co.th/about-pea/bcms
https://infocenter.oic.go.th/FILEWEB/CABINFOCENTER6/DRAWER079/GENERAL/DATA0003/00003186.PDF